Otizmin tespit edilmesi zor olduğundan anneler babalar özellikle bir yaşındaki çocuğunuzun üzerinden gözlerinizi ayırmamalı. Çocuğunuzda bu belirtiler varsa da dikkatli olun. Otizmin erken teşhis edilmesi ve müdahale edilmesi çocuğunuzun zihinsel yeteneklerinin ve fonksiyonlarının ileriki yıllarda yüksek seviyede olması, geliştirilmesi için çok önemlidir.
Huffington Post’ta yer alan habere göre, otizm bilimi ve savunma organizasyonu olan Autism Speaks’de görevli Dr. Paul Wang, ne kadar erken başlarsanız o kadar uzun süreli sonuçlar alacağınızı açıklıyor. Bu çocuklara mümkün olduğunca erken müdahale etmek gerekiyor.
Otizmli çocuk 12 ve 18 aylarına geldiğinde görünmeye başlayan sorun kendini çok farklı şekillerde gösterebildiğini belirten Wang, ‘Bu da aileler açısından hastalığın tespit edilmesini zorlaştırıyor. Gerçekte kabaca ailelerin yarısı otizmin erken dönem belirtilerine yabancı. Anne ve babalar bebekleri 6 aylıkken farklılıkları ayırt edebilirler. Her çocuk anne-babasının anlayabileceği farklılıklara sahip olmayabilir, ancak bazıları bunu belli eder ve erken tespit edilebilir’ diye konuştu.
Nöro-gelişimsel sorun sosyal davranışlarda, iletişimde ve algıdaki farklılıklar ile karakterizedir. Tipik tehlike sinyalleri ise konuşmada gecikmeden anormal duygusal davranışlara kadar değişiklik gösterir. İşte otizmin erken dönemde görülen belirtileri:
İsmine cevap vermemesi: Sağlıklı bebekler ismi söylendiğinde dönerek cevap verir. Geç teşhis konmuş otizmli bebeklerin ise sadece yüzde 20’si isimleri söylendiğinde yanıt verir.
Ortak dikkate karşı ilgisizdir: Otizmli bebeğin başka bir insanın baktığı yere bakabilme yeteneği zayıftır. Dil becerisinin en erken göstergesinden biri ortak dikkattir. Anne uçağa bakarak benim gördüğümü sen de görüyor musun dediğinde çocuk da uçağa bakıp sonra annesine bakabilmelidir. Otizmli çocukların çoğunun dil gelişimi yavaştır.
Başkalarının davranışlarını taklit etmez: Otizmli bebekler normal bebekler gibi gülümseme, el sallama ya da çırpma gibi başkalarının yaptığı davranışları taklit etmeye eğilimli değillerdir.
Yalancıktan oyun kuramaz: Normal çocuklar 2-3 yaş civarında oyun oynadıklarında oyuncak bebeğini anne olarak, muzu telefon olarak kullanırken otizmli çocuklar ise nesnelerle bu şekilde oyalanmazlar, oynamazlar. Hayal güçlerini çalıştıramazlar.
Duygusal olarak tepki vermezler: Normal çocuklar başkalarının duygularına karşı hassasken otizmli çocuklar ise nadiren başka birinin gülümsemesine yanıt verir veya ağlayan bir çocuk gördüğünde çok nadir ağlar.
Aileler ne yapabilir: Dr. Wang aileleri bu tehlikeli belirtileri gözlemlemek adına bebekleri 12 aylık olduklarında gözlerini üzerlerinden ayırmaması konusunda uyarıyor. Bu belirtiler ile ilgili çocukları hakkında endişeleri varsa mutlaka bir çocuk doktoruna gitmelerini söylüyor. (Vasfiye Özcanbaz)