Her gün evde, okulda, yollarda karşılaştığınız tehlikelerin farkında olmayabilirsiniz. Ancak hayatımız kullandığımız ürünler nedeniyle ciddi tehdit altında. Bebeğinizin biberonunda, kullandığınız güzellik ürünlerinde, oda spreyleri ile temizlik yaptığınız malzemelerde, oyuncaklar üzerindeki boyalarda kalp, beyin hastalıklarının yanı sıra kansere yol açabilecek toksik maddeler bulunuyor.
Günlük hayatta kullandığımız birçok üründe zehrli kimyasallar bulunuyor. Bu ürünlere karşı dikkatli olmalı, kullanımlarını sınırlandırmalı ya da alternatiflerini bulmalısınız. HowStuffWorks isimli internet sitesinde yer alan habere göre, işte hayatınızı tehdit eden zehirli maddeler:
Naftalin
Naftalin topları ev eşyalarının hoş olmayan kokusunu yok eder. Güveler giysilerinizi ve diğer tekstil ürünlerinizi çiğnemeye başladığından bu yana insanlar güveleri öldürmek için kötü kokulu uzaklaştırıcıları kullanmaya başladılar. Naftalin katı halden gaz hale geçiyor, bu kokuyu çok fazla içinize çekmek istemezsiniz. Araştırmalara göre, bazı uzaklaştırıcı maddelerin içindeki paradichlorobenzene gibi aktif içeriklerin hayvanlarda kansere yol açtığı belirlendi. Bilim adamları bu maddelerin insanlarda kansere yol açıp açmadığını bilmiyorlar. Naftalin de uzun süre solunduğunda kırmızı kan hücrelerine zarar verebiliyor ya da onları yok ediyor. Bu kimyasal ayrıca bulantı, kusma ve ishale yol açabiliyor.
Naftalin toplarını kullanmak zorunda kalırsanız hava sızdırmaz bir şeyin içine koyun. Ancak yıl boyunca naftalinle birlikte bekleyen giysilerinizi giymeden önce mutlaka yıkamanız gerekiyor. Çünkü naftalinin buharı giysileriniz tarafından absorbe ediliyor. Daha güvenli ve doğal bir alternatif olarak sedir talaşını kullanabilirsiniz.
Biberonlar ve BPA
Kanada polikarbon plastikten yapılan biberonların satışını yasadışı hale getirmek için ilk adımı attı. Çünkü plastikler bisfenol (BPA) isimli bir kimyasaldan yapılıyor. Biberonlar ısıtıldığında bu madde açığa çıkıyor. Bu madde insanların hormonlarını etkiyor. BPA doğmamış bebek üzerinde ve küçük bebeklerde gelişimsel ve nörolojik problemlere yol açıyor.
Kozmetik fitalat
Bu madde birçok güzellik ürününde kullanılıyor. Ayrıca saç spreylerinde, şampuanlarda, deodorantlarda, güzel kokularda ve hatta plastik ördeğinizde bile bulunur. Plastiğe esneklik veren ve kokuları kalıcı kılan fitalat maddesi, hayvanlarda üreme ve gelişim problemlerine yol açtığından dolayı Kaliforniya ve Washington gibi eyaletlerde çocuk oyuncaklarında fitalat kullanımı yasaklandı. Ayrıca Amerika’da üreticiler bebek emziklerinde, diş kaşıma halkalarında ve bebek çıngıraklarında fitalat kullanılmıyor. Ancak ülkemizde bu madde birçok plastik eşyanın yapımında kullanılmaya devam ediyor.
Yanmayı geciktiren madde
Genellikle yataklarda, televizyon ve bilgisayar kasalarında, iç döşemelerde ve devre kartlarında kullanılan yanmayı geciktiren maddeler evlerde beklenmeyen yangınları önleyerek birçok kişinin hayatını kurtarıyor. Buna rağmen, bilim bu kimyasalların birçok yan etkisi bulunduğunu tespit etti. Farelerde öğrenme ve hafıza problemleri, tiroid fonksiyonlarında azalma gibi sorunlar görüldü. Diğer hayvan araştırmaları da bu maddenin insanlar üzerinde kanserojen etkileri olduğunu gösterdi. Bu kimyasallar su yoluyla da yayılabiliyor. Ayrıca bu madde anne sütüne geçip bebekleri de olumsuz etkiliyor.
Kurşun içeren boyalar
1991 yılında Amerikan hükümeti kurşunun çocukları etkileyen en büyük çevresel tehdit olduğunu duyurdu. Kurşuna maruz kalmak yetişkinler ve çocuklar üzerinde olumsuz etkiye sahip. Çok azı bile merkez sinir sisteminde, beyinde, kan hücreleri ile böbreklerde sorunlara yol açabiliyor. Ayrıca potansiyel gelişim bozukluğuna yol açması nedeniyle doğmamış bebekleri, bebekleri ve çocukları tehdit ediyor. Eski evler kurşun içeren boyalarla boyanıyordu. Ancak evinizin duvarlarında bu boyalar varsa, bunları kendiniz çıkarmaya çalışmayın. Profesyonel yardım alın. 2007 yılının sonlarında Çin’den gelen oyuncaklar bu boyadan içerdiği için geri çağrılmıştı. Çocukların bu oyuncakları ağızlarına götürmesiyle beyin hasarı oluşabileceğinden endişe ediliyor. Amerika’daki ticari boyalar ve boyalı ürünler kurşun içermiyor.
Oda spreyleri ve temizleme solüsyonları
Evinizdeki havayı hava temizleyici spreyler ve temizleme solüsyonları temizler ve sağlıklı hale getirir. California Üniversitesi’nde yürütülen araştırmaya göre, havalandırılmayan alanlarda az ya da çok kullanımının bu ürünlerin toksik seviyede kirliliğe yol açtığını belirlediler. Bu maddeler glikol eter ve terpendir. Toksik olmayan terpen zehirli bir kombinasyon oluşturmak için havada ozonla birlikte reaksiyona giriyor. Ayrıca oda spreyleri nitrojen dioksit gibi birçok uçucu organik bileşenle ilgilidir. Bu kimyasalın konsantrasyonları kapalı alanda dışarıya göre 2-5 kat daha etkili. Bunlar bazı hayvanlarda kansere yol açabiliyor. Banyonuzu temizlemek sizi hasta edebilir, bu nedenle bu alanları önlem olarak havalandırmalısınız.
Tarım ilaçları
Tarım ilacı geniş bir terimdir. Bunun içinde küçük mikroorganizmalardan kemirgenlere kadar her şeyi öldürebilen kimyasal formüller bulunuyor. Bunlar böcek öldürücüler, dezenfektanlar, mantar öldürücü ilaçlar ya da diğer türleri kapsıyor. Çünkü bunlar zehirli. Bu ilaçlar dikkatli bir şekilde kullanılmalı ve çocuklardan uzak tutulmalı. Tarım ilaçları kapalı alanlarda kullanılmamalı. Kapalı bir yerde uygulanacaksa çok iyi hava akımı sağlanmalı.
Lazer printer kimyasalları
2007 yılında Avustralya’da Queensland Teknoloji Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre, bazı lazer printerlar ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen çok küçük parçacıklar saçabiliyorlar. Yine başka bir araştırmaya göre, lazer ve ink-jet printerlar uçucu organik bileşenler, ozon ve parçacıklar yayıyor. Bu parçacıklara maruz kaldığınız miktar ve süreye bağlı olarak, kalp ve akciğer hastalığıyla bağlantılı olabiliyor. Bu nedenle, en büyük etki ofiste printerın yanında oturanlarda görülüyor. Her printer bunu yapmıyor. Yeni bir printer alacaksanız çevre için duyarlı olanları, daha az elektrik tüketenleri tercih edin.
Halıdaki kimyasallar
İçerdeki halılar, uçucu organik bileşenlerden dolayı yakın zamanda büyük bir inceleme altına alındı. Popüler döşeme kaplaması kendi kendine bir tehlikeli oluşturmamasına rağmen insanlar halılarla ilgili sağlık problemleri olduğunu söylediler.
Halı döşenirken kullanılan yapıştırıcı ve boyaların uçucu organik bileşenler yaydığı biliniyor. Bunlar fazla miktarda olduğunda sağlığa zararlı oluyor. Fakat, içerdeki organik bileşenlerin yayılması halılar döşendikten birkaç gün sonra dibe çökecektir.
Bilimadamları halen bu kimyasalların nasıl olduğunu ve insanlara zarar verip vermediğini araştırıyorlar. Uzmanlar halıları evinize getirmeden birkaç gün açık havada kalmasını öneriyorlar. Daha sonra da yeni döşenmiş halılarınızı uçucu organik bileşenlerin oluşumunu en aza indirmek için odanızı iyice havalandırın.
Sıkıştırılmış ahşap ürünler
Keresteden yapılmış ürünlerde sunta, tahta olabilir. Ağaç parçacıklarını bir arada tutan tutkal insanlar için yapışkan bir durum oluşturabilir. Bazı ürünler üre formaldehiti reçine olarak kullanıyorlar. İçerdeki formaldehitin salınımı daha sıcak ve nemli koşullarda artıyor. Formaldehite maruz kalmak tehlikeli olabilir, gözleriniz sulanır ve gözleriniz ile boğazınız yanabilir. Ayrıca nefes darlığına ve astım ataklarına yol açabilir. Bilim adamları formaldehitin hayvanlarda kansere yol açabileceğini biliyorlar. (Vasfiye Özcanbaz)