Büyüleyiciyi bir manzaraya ev sahipiliği yapan Shark Körfezi’nin etrafına dağılmış, özellikle Francois Peron Ulusal Parkı’ndaki Peron Yarımadası içinde, yerel olarak “birridalar” olarak bilinen alçıtaşı tuz gölleri görenleri şaşırtıyor.
Avustralya kıtasının en batı noktası olan Hint Okyanusu’nun yanında, olağanüstü doğal özelliklere sahip ve Dünya Mirası listesinde yer alan Shark Körfezi’nde bulunan birridalar, deniz seviyelerinin bugün olduğundan çok daha yüksek olduğu binlerce yıl önceki dönemde, kum tepelerinin arasında karayla kaplı tuzlu gölleriydi. Amusing Planet’te yer alan habere göre, su göl tabanına bırakılan kireç sülfat bakımından zengindi. Deniz seviyesi düştüğünde göller arkasında tuzlu çukurlar oluşturarak kurudu ve kireç sülfat buharlaşarak gevşek, toz halindeki alçıtaşı haline geldi.
Birridalar dairesel veya oval biçiminde yaklaşık 100 metre ila 1 kilometre genişliğindedir. Genelde hendek benzeri bir çöküntü ile çevrelenmiş merkezi yükseltilmiş bir platformdan oluşur. Merkez bölüm, yaklaşık 10.000 yıl önce, geç Pleistosen Dönemi boyunca su tablasının seviyesine tekabül eder. Bugün, çok yüksek kış gelgitlerinde veya şiddetli yağışlardan sonra, yeraltı suyu seviyesi yükseltildiğinde, bu hendekler sığ bir su seviyesine kadar suyla dolar. Birridasların çoğu, yağmurun ardından aylarca suyu tutar. Bu zamanlarda uyuyan yumurtalar yumurtadan çıkar ve bu göller tuzlu su karidesi, at nalı yengeçleri ve diğer omurgasızlarla doludur. Kızıl boyunlu (Calidris ruficollis) Kaum Kuşu ve Kıyı Çamur Çulluğu (Limosa lapponica) gibi Sibirya’dan daha uzak bir mesafeden Shark Körfezi’ne göç eden kuşlara da yuva görevi üstlenir.
Bu tuz göllerini Francois Peron Ulusal Parkı’nda gezerken görebilirsiniz, ancak en iyisi havadan bir bütün olarak görmektir. (Vasfiye Özcanbaz)