Birçok bilim adamına evrenin karmaşık düzenini keşiflerinden dolayı saygı gösterilirken, meteorologlar sık sık alaycı ifadelerle karşılaşırlar. Bu konu ünlü aktör Nicholas Cage’nin başrolde oynadığı The Weather Man adlı filmde Hollywood için de bir ilham kaynağı olmuştu.
Peki, teknolojinin zirveye ulaştığı zamanımızda nasıl hava durumunu tahmin etme konusunda halen hata yapılabiliyor?
HowStuffWorks isimli internet sitesinde yer alan habere göre, hava tahmincileri son 20 yılda kendilerini geliştirdiler. Bugün verdikleri 3 günlük hava tahminleri 20 yıl önce açıkladıkları günlük hava tahmininden daha iyi. Ayrıca daha gelişmiş kötü hava uyarıları vermek için daha iyi donanıma sahipler. Örneğin fırtına tahminlerini daha önceden verip, insanların bir yerlere sığınabilmeleri için fazladan 40 dakika sağlıyorlar.
Modern meteorologlar, hava durumunu tahmin etmek için kullanılan matematiksel eşitlikler yani sayısal tahminler olmaksızın neredeyse tam olarak doğru olamazlar. Tahmin yapılırken oldukça gelişmiş bilgisayarlar ile topraktan, denizden ve havadan toplanan gözlemsel veriler gerekiyor. Tek bir hava istasyonu asla bu tür bilgileri tek basına toplayamaz. Bunun yerine dünya çapındaki binlerce istasyon birbiriyle bağlantılıdır ve verilerini bir araya getirirler. Bu istasyonlardan bazıları amatör hava gözlemcilerinin kullandığı cihazlara benzer. Diğerleri ticari uçak ya da gemi kanalıyla seyahat ederler ve havayla ilgili veri toplarlar. Son olarak hava uyduları ve balonları atmosferin daha üst bölgelerinden bilgiler sağlar. Uydular uzayda yörüngeden Dünya’nın fotoğraflarını çekerken, hava balonları da belirli bir lokasyon üzerinde daha yüksekteki hava verilerini görüntüler.
Toplu halde bu sensörlerin ve ölçümlemelerin hepsi her gün bir milyondan fazla havayla ilişkili gözlem üretiyor. Elektronik marketlerden satın aldığınız normal bir bilgisayar tüm bu verilerin analizinde tıkanıp kalır. Neyse ki, meteorologlar saniyede milyonlarca hesaplamayı gerçekleştiren hızlı ve süper bilgisayarlara güveniyorlar. Amerika’da bu bilgisayarlar Çevre Tahmini Ulusal Merkezleri’ne yerleştirilmiştir. Hava gözlemleri, havayı tahmin etmek için karmaşık matematiksel modelleri kullanan süper bilgisayarların beynine doğru yayılır. Bilgisayarlar bunları analiz edip yayınladıkları veriler her gün radyoda ve televizyonlardaki neredeyse her hava durumu yayınının temellerini oluşturuyor. (Vasfiye Özcanbaz)
